Βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Patricia Highsmith, αυτή η ηλιόλουστη προσαρμογή στον κινηματογράφο από τον συγγραφέα του «Drive», Hossein Amini, θέτει τον πήχη πολύ ψηλά για σκηνοθετικό ντεμπούτο. Παρακολουθώντας όμως το έργο, οδηγούμαστε σε ένα αναπόφευκτο συμπέρασμα (η ύπαρξη μιας καθαρά «hitchcockian» ξανθιάς στον πρωταγωνιστικό ρόλο σχεδόν μας προκαλεί να κάνουμε συγκρίσεις) πως αν ο Hitchcock γυρνούσε αυτήν την ταινία στις αρχές της δεκαετίας του 1960, κατά πάσα πιθανότητα θα μιλούσαμε για ένα εξαιρετικό ψυχολογικό θρίλερ. Δυστυχώς, όμως, ο Amini δεν είναι σε θέση να δημιουργήσει μεγάλη ένταση από τους ηθικά σε κίνδυνο πρωταγωνιστές τους και τις δολοφονικές περιπέτειες που τους συμβαίνουν, με αποτέλεσμα η ταινία του να διαθέτει μεν ένδοξο ελληνικό φως σε αφθονία, αλλά να είναι αναπάντεχα λειψή τόσο σε ψυχολογική πολυπλοκότητα, όσο και γνήσια συγκίνηση.
Η πρώτη μισή ώρα του έργου καταφέρνει και διατηρεί το ενδιαφέρον μας χάρη στις συνεχείς αποκαλύψεις από το παρελθόν των πρωταγωνιστών, αλλά και τα ασαφή κίνητρα με τα οποίο κινούνται. Προσθέτοντας στο παραπάνω μερικές ντεμοντέ κινηματογραφικές απολαύσεις, όπως παραδείγματος χάρη την απειλή με όπλο σε ένα φανταχτερό δωμάτιο ξενοδοχείου, αλλά και την κομψότητα και ρετρό αίσθηση που υπάρχει διάχυτη στο έργο, το «Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου» έμοιαζε, τουλάχιστον για την πρώτη μισή ώρα, να πατά γερά στα πόδια του και έδειχνε σημάδια μιας πολλά υποσχόμενης ταινίας. Καθώς όμως οι στρώσεις από ίντριγκα σταδιακά αποκαλύπτονται, αυτό που απομένει αρχίζει να φαίνεται ολοένα και λιγότερο ελκυστικό. Η ακλόνητα ντεμοντέ προσέγγιση του Amini στην κατασκευή του σκηνοθετικού του ντεμπούτου αποδεικνύεται τελικώς επιζήμια και οδηγεί στη δημιουργία μιας ταινίας χωρίς τη λάμψη, αλλά και το απαραίτητο κύρος που τέτοιες ταινίες απαιτούν. Χρησιμοποιώντας σκηνοθετικά τρικ, αγωνίζεται να κοινωνήσει τα κίνητρα των χαρακτήρων του σε εμάς, και ως εκ τούτου αρχίζουμε να αποστασιοποιούμαστε περαιτέρω από την πλοκή όσο εκείνη προχωράει.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο Amini κάνει το σοβαρό λάθος και επιτρέπει στους χαρακτήρες του να έχουν περισσότερες πληροφορίες από ό,τι επιτρέπει στο ακροατήριό του. Αυτό σημαίνει ότι εμείς σαν κοινό περνάμε την περισσότερη μας ώρα προσπαθώντας να καλύψουμε τη διαφορά μας με την πλοκή, αντί εκείνη να μας τραβάει με την εξέλιξη της. Παρά τα λάθη του Amini, όμως, η κεντρική πλοκή του έργου, ούτως ή άλλως, δεν διαθέτει κανένα ενδιαφέρον. Κάθε μεγάλη αποκάλυψη για κάτι στο παρελθόν παρουσιάζεται ως ένα πράγμα που ναι μεν ήταν γραφτό να μας εκπλήξει, αλλά φαινόταν σαν δεδομένο από την αρχή. Στο δε τέλος, το ερώτημα «αυτό ήταν;» στριφογυρίζει συνεχώς στο μυαλό σου μέχρι να συνειδητοποιήσεις ότι η ταινία που μόλις παρακολούθησες ήταν χωρίς ουσία.
Εν κατακλείδι, η καλή εμφάνιση μιας ταινίας (κοστούμια, σκηνικά, φωτογραφία) θα πρέπει να είναι ένα σύμπτωμα της επιτυχίας της και όχι το μόνο συστατικό της. Κάτι τέτοιο συμβαίνει εδώ! Αν σας αρκεί να δείτε ένα τρίο από όμορφα αστέρια όπως ο Isaac, η Dunst κι ο Mortensen να περιδιαβαίνουν στην όμορφη Αθήνα και την Κρήτη, δείτε την. Αν όχι, βγείτε και δώστε του να καταλάβει με ένα μπουκάλι ούζο. Πιο ωραία θα περάσετε!
Η πρώτη μισή ώρα του έργου καταφέρνει και διατηρεί το ενδιαφέρον μας χάρη στις συνεχείς αποκαλύψεις από το παρελθόν των πρωταγωνιστών, αλλά και τα ασαφή κίνητρα με τα οποίο κινούνται. Προσθέτοντας στο παραπάνω μερικές ντεμοντέ κινηματογραφικές απολαύσεις, όπως παραδείγματος χάρη την απειλή με όπλο σε ένα φανταχτερό δωμάτιο ξενοδοχείου, αλλά και την κομψότητα και ρετρό αίσθηση που υπάρχει διάχυτη στο έργο, το «Δύο Πρόσωπα του Ιανουαρίου» έμοιαζε, τουλάχιστον για την πρώτη μισή ώρα, να πατά γερά στα πόδια του και έδειχνε σημάδια μιας πολλά υποσχόμενης ταινίας. Καθώς όμως οι στρώσεις από ίντριγκα σταδιακά αποκαλύπτονται, αυτό που απομένει αρχίζει να φαίνεται ολοένα και λιγότερο ελκυστικό. Η ακλόνητα ντεμοντέ προσέγγιση του Amini στην κατασκευή του σκηνοθετικού του ντεμπούτου αποδεικνύεται τελικώς επιζήμια και οδηγεί στη δημιουργία μιας ταινίας χωρίς τη λάμψη, αλλά και το απαραίτητο κύρος που τέτοιες ταινίες απαιτούν. Χρησιμοποιώντας σκηνοθετικά τρικ, αγωνίζεται να κοινωνήσει τα κίνητρα των χαρακτήρων του σε εμάς, και ως εκ τούτου αρχίζουμε να αποστασιοποιούμαστε περαιτέρω από την πλοκή όσο εκείνη προχωράει.
Και σαν να μην έφτανε αυτό, ο Amini κάνει το σοβαρό λάθος και επιτρέπει στους χαρακτήρες του να έχουν περισσότερες πληροφορίες από ό,τι επιτρέπει στο ακροατήριό του. Αυτό σημαίνει ότι εμείς σαν κοινό περνάμε την περισσότερη μας ώρα προσπαθώντας να καλύψουμε τη διαφορά μας με την πλοκή, αντί εκείνη να μας τραβάει με την εξέλιξη της. Παρά τα λάθη του Amini, όμως, η κεντρική πλοκή του έργου, ούτως ή άλλως, δεν διαθέτει κανένα ενδιαφέρον. Κάθε μεγάλη αποκάλυψη για κάτι στο παρελθόν παρουσιάζεται ως ένα πράγμα που ναι μεν ήταν γραφτό να μας εκπλήξει, αλλά φαινόταν σαν δεδομένο από την αρχή. Στο δε τέλος, το ερώτημα «αυτό ήταν;» στριφογυρίζει συνεχώς στο μυαλό σου μέχρι να συνειδητοποιήσεις ότι η ταινία που μόλις παρακολούθησες ήταν χωρίς ουσία.
Εν κατακλείδι, η καλή εμφάνιση μιας ταινίας (κοστούμια, σκηνικά, φωτογραφία) θα πρέπει να είναι ένα σύμπτωμα της επιτυχίας της και όχι το μόνο συστατικό της. Κάτι τέτοιο συμβαίνει εδώ! Αν σας αρκεί να δείτε ένα τρίο από όμορφα αστέρια όπως ο Isaac, η Dunst κι ο Mortensen να περιδιαβαίνουν στην όμορφη Αθήνα και την Κρήτη, δείτε την. Αν όχι, βγείτε και δώστε του να καταλάβει με ένα μπουκάλι ούζο. Πιο ωραία θα περάσετε!
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου