Dawn of the Planet of the Apes [4.5/5]

Αντίθετα με τις περισσότερες ταινίες του καλοκαιριού, το «Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Αυγή» στηρίζεται σε ιδέες και θέματα. Χάρη στην πλοκή, τα ηθικά διλήμματα και τη σωστή επέκταση των βασικών θεμάτων του προκατόχου του, κάθε καρέ της «Αυγής» είναι λεπτομερές και κινηματογραφικά γνήσιο αποδεικνύοντας ότι το Χόλιγουντ έχει ακόμα ψυχή. Απελευθερωμένο από το μοτίβο των κυκλικών σκηνών δράσης που χαρακτηρίζουν άλλες τέτοιες ταινίες, το έργο ξοδεύει τον χρόνο, το ταλέντο και τα χρήματα του σε πιο σημαντικές πτυχές και γι` αυτό ξεχωρίζει. Διαθέτοντας πλήρως υλοποιημένους χαρακτήρες, προθέσεις και φιλοδοξίες, ο Matt Reeves μάς δίνει μια ταινία την οποία παρακολουθούμε με δέος και στα 130 λεπτά διάρκειας της.

Περίπου δέκα χρόνια μετά την προηγούμενη ταινία, η ιστορία περιστρέφεται πάλι γύρω από τον Caesar. Έχοντας γίνει ο ηγέτης μιας κοινωνίας ασυνήθιστα ευφυών πιθήκων που ζουν βόρεια του Σαν Φρανσίσκο, δεν έχει δει κανέναν άνθρωπο εδώ και χρόνια λόγω μιας παγκόσμιας επιδημίας ονόματι «γρίπη των πιθήκων», η οποία αφάνισε τον περισσότερο ανθρώπινο πληθυσμό στον κόσμο. Η ύπαρξη μιας ομάδας από επιζώντες ανθρώπους υπό την ηγεσία του Malcolm (Jason Clarke) και του Dreyfus (Gary Oldman), όμως, και η προσπάθειά τους για αποκατάσταση της ισχύς της πόλης τους, τους φέρνει σε επαφή με τον Caesar και τους πίθηκους του και είναι αυτή η σύγκρουση των πολιτισμών και των ειδών που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της ιστορίας.

Η συγκεκριμένη σειρά ταινιών (η οποία χρονολογείται από το 1968 με το κλασικό πρωτότυπο έργο με πρωταγωνιστή τον Charlton Heston) αποτελεί μια ιδιάζουσα περίπτωση λόγω των απίστευτα τολμηρών αφηγηματικών επιλογών της, διαλέγοντας να ασχοληθεί με εξελιγμένα, εγκεφαλικά, ακόμα και σκοτεινά θέματα. Φυλετικό μίσος, ταξική καταπίεση και ο φόβος του πυρηνικού αφανισμού αποτελούν βασικά στοιχεία των αρχικών ταινιών. Ακόμα και κάτω από το μακιγιάζ και τα ταξίδια στον χρόνο, οι εν λόγω προηγούμενες ταινίες είχαν μεγάλα πράγματα στο μυαλό τους. Έτσι ακριβώς, λοιπόν, πέρα από τα τεχνολογικά επιτεύγματα, το «Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Αυγή» είναι ένας στοχαστικός διαλογισμός πάνω στην εξαχρείωση και τις δηλητηριώδεις επιδράσεις της βίας και της εκδίκησης, μια ιδέα που υπογραμμίζει κάθε σημείο-κλειδί της ιστορίας.

Η ύπαρξη όμως απλά μιας συναρπαστικής ιδέας δεν είναι αυτό που καθορίζει την αξία μιας ταινίας, είναι ο τρόπος με τον οποίο την αντιμετωπίζει. Στον πυρήνα, θα μπορούσε κανείς να πει ότι η βασική αρχή της ταινίας είναι «πίθηκοι ενάντια των ανδρών», αυτού τους είδους όμως η απλοϊκή προσέγγιση δεν είναι αυτό που θέλει ο σεναριογράφος κι ο σκηνοθέτης. Χωρίς κανένα από τα δύο στρατόπεδα να παρουσιάζεται εντελώς καλό ή κακό, και με την κάθε ομάδα να έχει λογικές προθέσεις, να διαθέτει ευγενείς κι ενάρετους χαρακτήρες, αλλά και εκείνους που φοβούνται και είναι προκατειλημμένοι, οι παρεξηγήσεις και τα υψηλά συναισθήματα θολώνουν τις αποφάσεις, τόσο των πιθήκων όσο και των ανθρώπων, και τους βυθίζουν τελικά σε συγκρούσεις που οδηγούν στον θάνατο, τη βία και τη δυσπιστία. Τα αποτελέσματα είναι αναπόφευκτα, αλλά είναι εκπληκτικά μοναδικό και συγκλονιστικό το πώς φτάνουμε σε αυτά.

Όλα σε αυτή την ταινία λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Είναι ένα τέλειο μείγμα τραγωδίας, ποίησης, πραγματικότητας και ιδανικών. Βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό στη μετάδοση των σωστών συναισθημάτων τη σωστή στιγμή και χωρίς τίποτα να αισθάνεται εξαναγκαστικό, υπάρχει ένας αέρας αναπόφευκτης τραγωδίας σε όλο αυτό, που σου προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα και για τις δύο πλευρές. Είναι τόσο σπάνιο για μια υπερπαραγωγή ακόμη και να επιχειρήσει να απεικονίσει αυτό το είδος της γκρίζας ζώνης, αλλά αυτή η ταινία δεν προσπαθεί απλώς, αγκαλιάζει το γκρι και το αποτέλεσμα είναι μια ιστορία που είναι τόσο διανοητικά ικανοποιητική, όσο είναι και συναισθηματικά.

Σε ερμηνευτικό επίπεδο, τώρα, η ταινία διαπρέπει. Πολλά έχουν ειπωθεί για τον Andy Serkis και την ερμηνεία του ως Caesar, και ομολογουμένως όλοι οι έπαινοι είναι δικαιολογημένοι. Κάθε έκφραση του προσώπου, κάθε κίνηση του χεριού και κάθε δάκρυ είναι όλα δικά του και κάποια στιγμή θα πρέπει να βραβευθεί απλά και μόνο γιατί βοήθησε στη δημιουργία ενός τέτοιου θαυμάσιου και συνειδητοποιημένου ήρωα. Στην αντίπερα όχθη, ο Jason Clarke εξίσου καλός, ενώ το υπόλοιπο καστ (ανθρώπων και πιθήκων) καταφέρνει και δίνει πνοή σε όλα όσα διαδραματίζονται.

Σκηνοθετικά δεν υπάρχει σπατάλη καρέ σε αυτή την ταινία. Η αφήγηση στις καλύτερες στιγμές της, με τον σκηνοθέτη Matt Reeves να δείχνει σημάδια κινηματογραφικό auteur χάρη στην τοποθέτηση κάμερας, τον σχεδιασμό παραγωγής και τη συνολική προσέγγιση του. Στενάχωρη, ευφυής, έντονη και μόλις αρχίσει η μάχη συναρπαστική, ο «Πλανήτης των Πιθήκων: Η Αυγή» είναι μια αληθινά επική ταινία που μεταμφιέζεται ως ένα blockbuster του καλοκαιριού. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι αυτή η ταινία δεν θα πρέπει να είναι στο επίκεντρο όταν φτάσουμε στη σεζόν των βραβείων. Η «Εξέγερση» έστρωσε τέλεια το έδαφος, η «Αυγή» ανατίναξε εντελώς το μυαλό μας.